PCP4NbS Special Fund for Nature-based Solutions: Site-based Grants for Batanes (Filipino)

Deadline of Submission: May 2, 2025

Download the .pdf file.

Read the RFP in English.

I. Kaligiran at Mga Layunin

Ang Pilipinas ay kabilang sa mga bansa sa buong mundo na pinakananganganib  dahil sa pagbabago ng klima. Matatagpuan sa typhoon belt at ring of fire sa Karagatang Pasipiko, ang bansa ay madaling tamaan ng mga kalamidad tulad ng pagbaha, mga bagyo, tagtuyot, at pagguho ng lupa. Upang ito’y masuong at hindi matinag sa harap ng krisis sa klima, kailangang patuloy na palakasin ng Pilipinas ang kakayahan nitong maging matatag sa pagbabago ng klima sa pamamagitan ng isang komprehensibong pamaraan kabilang ang mga estratehiya para sa pag-iibsan at pag-aangkop sa epekto ng nagbabagong klima.

Ang pag-angkop sa pagbabago ng klima ay pangunahing kailangan upang baguhin ang takbo ng pamumuhay ng mga Pilipino at maglatag ng landas patungo sa pagpapatibay ng katatagan at pagkamit ng likas kayang pag-unlad. Ang mga pagsisikap tungo sa adaptasyon ay dapat na nakabatay sa pagpapabuti ng malawakang pag-unawa sa mga epekto ng klima, pagpapalakas ng kapasidad para sa pag-angkop sa klima, pagpapatibay sa suporta ng gobyerno sa pamamagitan ng mga polisiya at iba pang tulong, at pagtitiyak sa pakikilahok ng lahat sa paggawa ng desisyon, lalo na ng mga kababaihan at lokal na komunidad.

Sa konteksto ng mga hamon sa pag-unlad ng isang bansang mayaman sa saribuhay, ang Forest Foundation Philippines (“Forest Foundation” o “the Foundation”), sa tulong ng pondo mula sa Pamahalaan ng Canada, ay nagsasagawa ng Philippines-Canada Partnership on Nature-based Solutions (NbS) for Climate Adaptation (PCP4NbS) (ang “Programa”). Ipatutupad ito mula 2024 – 2028 at nagkakahalaga ng CA $8 Milyon (tinatayang PhP 332 Milyon), ang programa ay nais makapag-aambag sa pagpapalakas ng katatagan ng klima sa mga komunidad, partikular sa mga kanayunan at katutubong kababaihan, habang tinitiyak ang benepisyo ng bawat isa, mula sa likas-yaman at malusog na ekosistema.

Tinukoy ng programang PCP4NbS ang Batanes bilang isa sa mga prayoridad na lugar nito. Ang Batanes ay nasa pinakahilagang islang probinsya ng Pilipinas, na matatagpuan sa typhoon belt ng Pacific. Ang buong probinsya ay isang Protected Area at kinikilalang lupaing ninuno (ancestral domain) ng mga Ivatan. Ito rin ay natukoy na isang Key Biodiversity Area (Batanes Islands Protected Landscape and Seascape).

Partikular na pinagtutuunan ng pansin ang Basco, ang kabisera ng probinsya, na may 48 na hindi pa napapangalanang river watersheds na may kabuuang sukat na 3,360 ha, na natukoy ng programa bilang mga target nitong lugar sa lalawigan. Titiyakin ng PCP4NbS na ang mga solusyong nakabatay sa kalikasan ay maisasagawa sa mga target na lugar at magbubunga ng mga resulta na naaayon sa Logic Model ng Programa (Tingnan ang Figure 1).

Figure 1. Logic Model ng PCP4NbS

II. Special Fund para sa NbS

Upang suportahan ang masangkot na pagbubuo (participatory development), pagpapatupad, at pagpapaibayo ng mga proyekto ng NbS para sa adaptasyon sa pagbabago ng klima,  nagtatag ng isang Special Fund sa ilalim ng programa. Layunin ng Special Fund na:

• Palakasin ang kapasidad ng mga kababaihan at komunidad sa pagbubuo/pagdidisenyo at pagpapatupad ng NbS na may mga benepisyo para sa saribuhay;
• Tiyakin ang pakikilahok ng mga kababaihan at komunidad sa pagtatanggol, pagpapabuti, at pagpapanumbalik ng mga ekosistema at saribuhay; at
• Protektahan at mas mapataas ang saribuhay na nagbibigay ng iba’t ibang produkto at serbisyo mula sa ekosistema.

Ang disenyo at implementasyon ng mga proyekto sa ilalim ng Special Fund ay alinsunod sa Results Framework ng Foundation mula 2023-2027. Kasabay nito, palalawakin ang tuloy-tuloy na pamamahala ng mga kagubatan, dalampasigan at karagatan na mga ekosistema. Tutugunan nito ang pangangailangang mapanatili ang tubig, lupa, at saribuhay, at isusulong ang mga aksyong pangklima na nakabatay sa kalikasan. Susuporta ang pondo sa mga proyektong maaaring magtatag ng mga pangmalakihang estratehiya na may malawakang partisipasyon at koordinasyon, para siguruhin na matutugunan ng Programa ang iba’t ibang pangangailangan sa lokal, habang nag-aambag din sa mga nasyonal na mithiin o target.

Susuportahan ng Special Fund ang tatlong uri ng mga grant sa buong mga taon ng Programa: (1) site-based grants para sa pagpapatupad ng NbS sa natukoy na mga lugar; (2) thematic grants para ipakita ang NbS; at (3) public support grants upang mapanatili ang suporta ng publiko para sa NbS. Ang Request for Proposals na ito ay tungkol sa mga aplikasyon para sa Site-based Grants sa Batanes.

III. Site-based Grants: Saklaw ng Heograpiya at Mga Prayoridad na Isyu

Ito ay isang Request for Proposals para sa NbS sa Batanes, kung saan ang mga inisyatibo ay tututok sa 48 na hindi pa napapangalanang river watersheds sa Basco, Batanes.  Ang natukoy na mga lugar ay kinabibilangan ng mga sumusunod na barangay:

Basco, Batanes Watersheds
Municipality of Basco	– Brgy. San Joaquin – Brgy. Ihubok II (Kayvaluganan) – Brgy. Kayhuvokan – Brgy. Ihubik I (Kaychanarianan) – Brgy. ChanarianBrgy. San Antonio

Upang matiyak ang pagiging epektibo at kakayahang tumugon ng Programa sa pag-aambag sa mga positibong resulta sa mga natukoy na lugar, isinagawa ang Vulnerability and Risk assessment (VRA) at Gender-Based Analysis-Plus (GBA Plus). Ang mga pagsusuring ito ay makatutulong sa Programa na makamit ang mga layunin nito kaugnay ng klima, biodiversity, at pagkakapantay-pantay ng kasarian sa pamamagitan ng pagpapatupad ng angkop at tumutugon sa kasarian na NbS.

Ang mga resulta ng mga pagsusuri na nakabuod sa ibaba ay nagbibigay ng batayan para matukoy ang mga pangunahing isyung kailangang tugunan at ang mga interbensyong susuportahan dito.

Mga Tampok sa  Vulnerability at Risk Assessment (base sa pagsusuri ng mga panganib):

• Mataas ang panganib ng pagbaha sa timog-kanlurang bahagi ng Munisipalidad ng Basco, Batanes. Saklaw ng lugar na ito ang mga mataong lugar sa mga barangay ng San Antonio, Ihubok II (Kayvaluganan), Kayhuvokan, at Ihubok I (Kaychanarianan). Ang rehiyong ito ng Basco ay matatagpuan sa labasan ng malalaking catchment  na nagsisilbing huling imbakan ng katubigan mula sa hilagang bulubundukin. Samantala, mababa lang ang panganib ng pagbaha sa hilagang rehiyon ng Munisipalidad ng Basco, Batanes, na ang kalakhan ay sakop ng Barangay San Joaquin at ilang bahagi ng San Antonio dahil sa matarik na lupain ng barangay.
• Karamihan sa mga lugar na delikado sa pagguho ng lupa dulot ng pag-ulan ay matatagpuan sa hilagang bahagi,  partikular na sa mga dalisdis ng Mt. Iraya na bahagi ng Barangay San Joaquin. Ang mga umaalon na kabundukan at matarik na bangin sa baybayin ng Barangays Chanarian, Ihubok I (Kaychanarianan), at Kayhuvokan ay bulnerable sa pagguho ng lupa dulot ng ulan. Ang matatarik na bangin sa baybayin ng Basco ay nagsisilbing natural na harang na pumipigil sa matinding pag-agos ng baha dulot ng storm surge (o daluyong sa dalampasigan na dulot ng bagyo), papasok sa mga lupain.
• Bulnerable ang mabababang bahagi ng baybayin ng Barangay Chanarian sa mga storm surge. Inaasahan na ang pagtaas ng lebel ng tubig-dagat sa hinaharap ay magpapalala ng storm surge sa Basco, Batanes. Ang mga lugar sa mabababang bahagi ng baybayin, kabilang na ang kalakhan ng  Barangay Chanarian, ay maaaring lubos na maaapektuhan ng storm surge at pagtaas ng lebel ng tubig-dagat.
• Isinasaalang-alang sa pagmomodelo ng mga storm surge ang inaasahang pagtaas ng lebel ng tubig-dagat at pag-atras ng baybayin sa hinaharap. Ipinapakita nito na ang pagtaas ng lebel ng tubig-dagat ay nagpapalala sa mga kondisyon ng storm surge sa Basco, Batanes. Ang mga lugar sa mabababang bahagi ng baybayin, kabilang na ang kalakhan ng  Barangay Chanarian, ay maaaring lubos na maaapektuhan ng storm surge na dulot ng pagtaas ng lebel ng dagat.

• Maaaring maranasan ng buong munisipalidad ng Basco ang matinding epekto ng malalakas na hampas ng hangin. Dahil sa pagkakahiwalay nito sa pinakahilagang bahagi ng Pilipinas, nakakaranas ang isla ng matitinding bagyo na may malakas na bugso ng hangin at matagalang pag-ihip ng hangin. Lahat ng bahaging lantad sa hangin ay maaaring lubhang maaapektuhan ng matitinding hampas ng hangin.

Mga Tampok sa Assessment ng Saribuhay

Karamihan sa mga naitalang species ng halaman sa Basco Watershed ay mga puno, habang may kakaunting halamang damo at palumpong (shrub). Sa kabuuan, may natukoy na 269 morpho-species, mula sa 192 genera at 85 families. Base sa Digital Flora of the Philippines ni Co, may 31 (12.86%) species na natukoy bilang endemic (species na matatagpuan lamang sa Pilipinas), 39 (16.18%) na exotic (species na dayuhan), at  171 (70.95%) na native o likas na species sa Pilipinas. 

May naitalang 19 species na threatened, kung saan may 2 species na critically endangered (CR), 3 species na endangered (EN), 9 na vulnerable (VU), at 5 na other threatened species (OTS). Matatagpuan din sa lugar ang mahahalagang species tulad ng critically endangered species na Calamus batanensis at Medinilla magnifica, at endangered species na Podocarpus costalis.

Panghuli, ang saribuhay sa Basco Watershed sa Batanes ay lubhang bulnerable sa iba’t ibang banta mula sa tao at kalikasan. Ilan sa mga pangunahing panganib ang pagdami ng dayuhan at mapanirang species, ang paglaganap ng kaingin (slash-and-burn) na pamamaraan ng pagsasaka, at ang pangingibabaw ng early-secondary growth na kagubatan, na nagpapatunay ng kasaysayan ng deforestation sa lugar.

Nakabuod sa table sa baba ang resulta ng pagsusuri sa saribuhay:

Biodiversity in Basco, Batanes Watersheds	Vulnerability
Flora Species – 269 morpho-species  – 31 Endemic species  – 171 Native species – 39 Exotic species – 19 threatened species (2 critically endangered, 3 endangered, 9 vulnerable, and 5 other threatened	– Pagkakaroon ng mataas na bilang ng species na exotic o dayuhan  – Paglaganap ng kaingin (slash and burn) sa pagsasaka – Pangingibabaw ng early-secondary growth na kagubatan

Tingnan ang buong listahan ng species sa Batanes.

Mga Tampok sa Gender Based Analysis Plus (GBA Plus)

• Ang Indigenous Peoples bilang Katiwala ng Kalikasan at ang Kaakibat na Hamon sa Usaping Legal. Kumakatawan sa 96% ng populasyon ng Batanes ang Ivatan at Itbayat. Matatag ang kanilang koneksyon sa kalikasan, na ipinapatunay ng kanilang likas-kayang pagsasaka, arkitekturang matatag sa kabila ng unos, at mga kasanayan sa konserbasyon. Gayunpaman, ang magkakasalungat na aplikasyon ng Indigenous Peoples Rights Act (IPRA) at ng National Integrated Protected Areas System (NIPAS) Act ay nagdudulot ng mga hadlang sa pangangasiwa ng mga katutubong lupain at likas na yaman. Partikular na nahaharap ang kababaihan sa kakulangan ng pagkilala sa kanilang papel sa pangangalaga ng kalikasan sa kabila ng kanilang aktibong partisipasyon sa likas-kayang pagsasaka, pamamahala ng kagubatan, at pagpoprotekta sa mga yamang-dagat.
• Payuhuan: Matatag na Ugnayan sa Komunidad ngunit Mababang Antas ng Pag-unlad sa mga Organisasyon.  Ang pagsasagawa ng Payuhuan (kolektibong pagkakaisa) ng mga Ivatan ay nagpapalakas ng ugnayan sa komunidad. Ngunit may pagka-kondisyonal ang ganitong pagsasama, lalo na para sa mga indibidwal na LGBTQ+ na tinatanggap lamang kung sila ay nakikibahagi sa mga gawaing pangkomunidad. Sa kabila ng matibay na pagkakaisa ng lipunan, kulang ang lalawigan sa matitibay na organisasyong nagsusulong ng mga karapatan ng mga kababaihan, katutubo, at mga sektor na naiisantabi, na humahadlang sa kanilang pakikilahok sa pamamahala at pagdedesisyong may kinalaman sa klima.
• Maraming Pasanin ng Kababaihan at Kanilang Pagkabulnerable sa Karahasang Batay sa Kasarian. Lubos na ginagalang ang kababaihan (Mavakes) sa Batanes, ngunit pinapasan nila ang di pantay na hatian sa gawaing bahay, gawaing pangkomunidad, at pangangalaga ng kalikasan. Marami sa kanila ang gumagawa ng hindi kinikilala at hindi binabayarang trabaho sa agrikultura at pangisdaan. Ang ilan sa kanila ay pormal na nakarehistro sa mga programang pangkabuhayan sa pangalan ng kanilang mga asawa. Nanatiling hindi naiuulat nang sapat ang karahasang batay sa kasarian (o gender-based violence o GBV) dahil sa maliit at mahigpit na ugnayan ng mga komunidad sa lalawigan. Dahil sa panlipunang pananaw o stigma, pinanghihinaan ng loob ang mga biktima na gumawa ng paraan para makakamit ng hustisya.
• Mataas na Kamalayan sa Kalikasan ngunit May Lumalalang Suliranin sa Basura. Bagaman kilala ang Batanes sa kakayahan nitong maging matatag sa kabila ng pagbabago ng klima, nag-aalala ang mga komunidad at mga tagapagtaguyod ng kalikasan sa problema ng basura sa lugar. Ang pagdagsa ng mga turista at ang naiipong debris o latak mula bagyo ay labis na nagpapahirap sa mga lokal na sistema ng pagtatapon ng basura, na nagpapakita ng pangangailangan para sa mas epektibong polisiya sa pagbabawas ng basura at regulasyon hinggil sa ekoturismo.
• Epekto ng Pagbabago ng Klima sa Agrikultura, Pangingisda at Eko-Turismo. Nabubulabog ng pagbabago ng klima ang tradisyunal na siklo ng pagsasaka, pangingisda, at ekoturismo, na nagbabanta sa kabuhayan ng mga lokal na komunidad. Iniuulat ng mga mangingisda at magsasaka ang pagkaantala sa pana-panahong siklo ng pangingisda at pagsasaka, habang ang paghihigpit ng pamahalaan sa paggamit ng likas na yaman (hal. mga limitasyon sa quarrying ayon sa NIPAS) ay nagdudulot ng pag-iwas sa katutubong kasanayan sa konstruksyon at mga alternatibong estratehiya sa kabuhayan.
• Nananatiling Nakapokus sa Serbisyo ang mga Programa sa Kasarian at Pag-unlad (o Gender and Development o GAD). Bagaman aktibo ang Batanes sa mga inisyatibang GAD na nakasentro sa kalusugan, kapakanan, at pagpigil sa karahasang batay sa kasarian, madalas na hindi konektado ang mga nasabing programa sa mga aksyong pangkalikasan at pagpapatatag sa harap ng pagbabago ng klima. Tuwing may pormal na pagpaplano, madalas ay hindi kinikilala at hindi nasusuportahan ang papel ng kababaihan sa pag-angkop sa pagbabago sa klima.

IV. Site-based Grants: Mga Angkop na Gawain

Ang bawat site-based grant ay nasa pagitan ng Php 2 Milyon at Php 6 Milyon, na may panahon ng pagpapatupad na dalawang taon (2) na magsisimula sa July 2025.

Ang mga site-based grant sa ilalim ng Programa ay direktang susuporta sa mga NbS na nakabatay sa kasarian at komunidad upang makatulong na mabawasan ang kahinaan at palakasin ang katatagan sa mga epekto ng pagbabago ng klima sa mga natukoy na lugar ng proyekto. Ang mga NbS na ito ay tutugon sa mga resulta ng VRA at GBA Plus, alinsunod sa mga buod na nasa itaas.

Ang talahanayan sa ibaba ay naglilista ng mga potensyal na NbS na maaaring tumugon sa mga prayoridad na isyu na natukoy sa pamamagitan ng VRA. Ang mga site-based grant ay ibibigay sa mga proyektong naglalayong ipatupad ang mga potensyal na NbS na ito, ngunit hindi limitado sa mga ito. Ang mga proponent ay hinihimok na magpakilala ng iba pang subok o makabagong NbS, lalo na ang mga halaw sa lokal na karanasan at kasanayan.

Hazard	Risk	Potential NbS
Flooding	– Residential areas of 5/6 (83%) barangays have intermediate to high risk from flood hazard. – Approximately 277 to 406 households are at intermediate to high risk from flood hazard. – Forest areas of 7/7 (100%) barangays have intermediate to high risk from flood hazard. – Agriculture areas of 7/7 (100%) barangays have intermediate to high risk from flood hazard. – Coastal areas of 5/5 (100%) barangays have intermediate to high risk from flood hazard.	– Flood mitigation initiatives (e.g., women-led reforestation, afforestation, natural water retention ponds, soil erosion control) – Urban greening (e.g., green spaces, green walls)  – Community-based forestry and Agroforestry (e.g., alley cropping, forest farming, using flood- and salt-resistant crops, multi-layered cropping) – Integrated rainwater harvesting (e.g., small-scale rainwater catchment system) to reduce urban flooding
Rain-induced Landslides	– Residential areas of 6/6 (100%) barangays have low to high risk from rain-induced landslides. – Approximately 9 to 18 households are at low to high risk from rain-induced landslides. – Forest areas of 7/7 (100%) barangays have a high to very high risk from rain-induced landslides. – Agriculture areas of 7/7 (100%) barangays have a high to very high risk from rain-induced landslides. – Coastal areas of 5/5 (100%) barangays have a high to very high risk from rain-induced landslides.	– Reforestation/ Afforestation (e.g., soil erosion control) of the headwaters of Mt. Iraya. (e.g., women managed nurseries, women-led reforestation) – Pioneer and fast-growing species that can be used for reforestation and/or afforestation found in the watersheds are the Balinghasai (Buchanania arborescens), Anabiong (Trema orientalis), and Tuai (Bischofia javanica), Balanti (Homalanthus populneus), Ahem (Melanolepis multiglandulosa), Rarang (Erythrina subumbrans), Salisi (Ficus benjamina), and Yabnoi (Ficus septica), Savidug (Terminalia catappa), Bani (Pongamia pinnata), Narra (Pterocarpus indicus Willd. forma indicus), and Lanipga (Toona ciliata) – Strengthening of riverbanks that are prone to slope failure (e.g., use of vetiver grass, establishing freshwater mangrove, bamboo propagation) – Species found in the watersheds that can help in strengthening riverbanks and protect soil from erosion are the Anabiong (Trema orientalis), Savidug (Terminalia catappa), Bani (Pongomia pinnata), (Aglaia elaeagnoidea), and Tanud (Morus alba) – Community-based forestry and Agroforestry (e.g., alley cropping, forest farming, multi-layered cropping)
Storm Surge	– Residential areas of 1/6 (17%) barangay has low to intermediate risk from storm surge (Kaychanarianan) – Approximately 1 household is at low to intermediate risk from storm surge. – Forest areas of 2/7 (29%) barangays have low to intermediate risk from storm surge. – Agriculture areas of 3/7 (43%) barangays have low to intermediate risk from storm surge. – Coastal areas of 5/5 (100%) barangays have intermediate to high risk from storm surge.	– Mangrove forest protection, reforestation, and windbreaks (e.g., women managed mangrove forest)
Storm surge with sea level rise	– Residential areas of 1/6 (17%) barangay have intermediate risk from storm surge with sea level rise. – Approximately 762 households are at intermediate to high risk from severe wind. – Forest areas of 7/7 (100%) barangays have intermediate to high risk from severe wind. – Agriculture areas of 7/7 (100%) barangays have intermediate to high risk from severe wind. – Coastal areas of 7/7 (100%) barangays have intermediate to high risk from severe wind​.	– Mangrove forest protection, reforestation, and windbreaks (e.g., women managed mangrove forest)
Severe Winds	– Residential areas of 6/6 (100%) barangays have intermediate to high risk from severe wind – Approximately 762 households are at intermediate to high risk from severe wind – Forest areas of 7/7 (100%) barangays  have intermediate to high risk from severe wind – Agriculture areas of 7/7 (100%) barangays have intermediate to high risk from severe wind – Coastal areas of 7/7 (100%) barangays  have intermediate to high risk from severe wind​	– Mangrove forest protection, reforestation, and windbreaks (e.g., women managed mangrove forest) – Species found in the watersheds that can sustain strong winds are the Bitaog (Calophyllum inophyllum), Bani (Pongamia pinnata) Hanot (Talipariti tiliaceum), and Danupra (Toona sureni) – Urban greening (e.g., green spaces, green walls) – Natural wind breaks (e.g., hedgerows)

*Baseline (5 yr, 25 yr, 100 yr RRP), RCP 4.5 2039 (5 yr, 25 yr, 100 yr RRP), RCP 4.5 2065 (5 yr, 25 yr, 100 yr RRP), RCP 4.5 2099 (5 yr, 25 yr, 100 yr RRP) RCP 8.5 2039 (5 yr, 25 yr, 100 yr RRP), RCP 8.5 2065 (5 yr, 25 yr, 100 yr RRP), RCP 8.5 2099 (5 yr, 25 yr, 100 yr RRP)

Bibigyang prayoridad ang mga panukalang NbS na nagpapalakas sa kakayahan at nagsusulong sa pamumuno ng mga kababaihan sa pagpapatupad ng proyekto at pamamahala sa kanilang mga likas na pinagkukunan. Ang mga proponent ay hinihikayat na sumangguni sa mga kahinaan at kakulangang panlipunan at pangkasarian na natukoy sa GBA Plus.  Sa buong pagpapatupad, ang mga aktibidad at inobasyon na may kaugnayan sa kasarian ay dapat ipakilala, subukan, at/o iakma upang masuportahan ang epektibong paghahatid ng mga resulta.

Kasama ng mga nabanggit na interbensyon, ang mga proposal ay maaari ring isama ang mga sumusunod o katulad na aktibidad bilang suporta sa NbS, habang binibigyang prayoridad ang NbS at sinisigurong magkaugnay ang mga gawaing ito:

• Pagbuo at pagkakaroon ng iba’t ibang mga gender-responsive na negosyong pangkomunidad at sustainable livelihoods, at tuloy-tuloy na kabuhayan, alinsunod sa paraan ng pagprotekta sa saribuhay;
• Mga aktibidad ng pagsasalehitimo at pagrerehistro ng mga organisasyon at grupong pangkomunidad at mga indibidwal na kasapi;
• Pangkomunidad na pagpapatupad ng batas upang mapangalagaan ang kabundukan at dalampasigan/karagatan (hal., pagpapatrolya, mga kagamitan at kasangkapan);
• Mga lokal na pakikipag-ugnayan ng iba’t ibang sektor at pagpapalakas ng mga samahan; at/o
• Pagpapalakas sa komunidad at kasarian na mahalaga sa proteksyon ng mga ekosistema;
• Pangkomunidad na sistema ng pagkain (hal. community garden, pagsasaka sa kalunsuran, farmers market) upang masuportahan ang akses sa pagkain.

Hinihikayat din ang mga proponent na lumikha ng mga proyekto na umaayon sa mga lokal/pangkomunidad na plano at balangkas, at isasaalang-alang din maging ang mga proyektong naipatupad na sa lugar.

V. Site-based Grants: Mga Maaaring Tumanggap ng Pondo

Ang site-based grants ay bukas para sa lahat ng mga kwalipikadong tagapagtaguyod o proponent na interesadong magpatupad ng mga proyekto sa mga natukoy na lugar sa Basco, Batanes. Ang mga kwalipikadong entidad sa Pilipinas na maaaring tumanggap ng mga pondong ito ay kinabibilangan ng:

• Mga non-government organizations (NGOs) na aktibo sa Pilipinas at lumalahok sa pangangalaga ng kapaligiran, kaunlaran, edukasyon, siyentipikong pananaliksik, pamamahala ng ekosistema, pagkakapantay-pantay ng kasarian, at/o iba pang kaugnay na larangan. Ang NGOs ay tumutukoy sa mga non-government organizations na maayos na nakarehistro ayon sa mga batas ng Pilipinas;
• Mga organisado, rehistrado, at/o kinikilalang community-based organizations, people’s organizations (POs), indigenous peoples’ organizations (IPOs), at/o women’s rights organizations (WROs) na nagtatrabaho sa larangan ng kapaligiran at/o kaunlaran; at
• Ibang angkop na lokal o rehiyonal na entidad na aktibo sa Pilipinas.

Maaaring maghain ng iisang proposal para sa pinagsanib na mga proyekto ang isang samahan bilang proponent, para sa ilang mga samahan na bumubuo ng isang consortium o grupo, na may pinagkasunduang layunin para sa kalalabasan ng proyekto, para suportahan ang mga conservation agreement, o batay sa lokal na plano sa kaunlaran (local development plans). 

Bibigyang-prayoridad ang mga samahan na nagsusulong ng mga karapatan ng kababaihan.

Ang mga proponent ay hinihimok na magbigay ng katibayan ng suporta para sa iminungkahing proyektong NbS mula sa mga target o benepisyaryong komunidad, at maipakita ang nabuong pakikipag-ugnayan at pagtutulungan kasama ang mahahalagang lokal na yunit ng pamahalaan (LGU).

VI. Site-based Grants: Application Process

Para makapag-aplay sa site-based grant, ang mga kwalipikadong organisasyon ay kinakailangang kumpletuhin at isumite ang mga kinakailangang dokumento na nakalista sa ibaba.

Mga Kinakailangan para sa mga Proposal o Aplikasyon ng Proyekto

Full Proposal	☑
Annex A. Work and Budget Plan	☑
Annex B: Project Monitoring and Evaluation Framework	☑
Annex C: Proponent Information Sheet	☑

Ang buong proposal at iba pang mga template ay maaaring i-download mula sa Grant Portal sa Forest Foundation website, mula sa link na ito, at pwedeng i-request sa email sa pcp4nbs@forestfoundation.ph.

Ang kumpletong proposal at mga annex ay dapat na i-upload at isumite sa Grant Portal bago o sa takdang 5:00 ng hapon (Philippine Time) sa May 2, 2025.

VII. Site-based Grants: Pagsuri at Pag-apruba sa Proposal

Ang mga project proposals ay paunang susuriin upang matukoy ang kaangkupan at pagkakumpleto ng disenyo at teknikal na aspeto. Ang mga proposals na tumutugon sa mga pamantayang ito ay iaakyat sa Program Committee ng Foundation, na maghahanda at magsusumite ng mga rekomendasyon sa Board of Trustees (BOT) tungkol sa mga proposals na dapat pondohan.

Inaasahang isasama ng mga proyekto ang pagkakaugnay ng klima, saribuhay at kasarian at ihahanay ang kanilang mga iminungkahing aktibidad at awtput sa mga target na resulta at prayoridad ng Programa. Ang mga panukala ay susuriin sa isang holistikong paraan, ayon sa: (a) pangkalahatang mga pamantayan sa pagiging maayos, kakayahang maisakatuparan, at pagsunod sa Logic Model ng Programa (tingnan ang Pigura 1); (b) mga pamantayan na partikular sa NbS; at (c) iba pang mga pamantayan na sumusuporta sa NbS. 

Ang mga proposal ay dapat tumutugon sa mga pangkalahatang pamantayan at nagpapakita na ang proyekto ay isang NbS. Samantala, ang mga pamantayan na sumusuporta sa NbS ay hindi kinakailangan ngunit maaaring magpatibay ng proposal.

Kailangan matugunan ng proposal ang mga sumusunod na pangkalahatang pamantayan:

1. Teknikal na kawastuhan at posibilidad na maisagawa;
2. Pinansiyal na kawastuhan at posibilidad na maisagawa;
3. Panlipunan na kawastuhan at posibilidad na maisagawa;
4. Kakayahan ng organisasyon na isakatuparan ang proyekto;
5. Malinaw na mga bunga at resulta na may mataas na posibilidad ng tagumpay (magagawa at matutupad sa loob ng takdang pondo at panahon); at
6. Kahanay sa mga inaasahang resulta (output at outcome) ng Logic Model ng Programa (tingnan ang Figure 1).

Kailangang maipakita ng proposal na ang proyekto ay isang nature-based solution, sa pamamagitan ng pagsagot sa mga sumusunod na tanong: 

1. Tumutugon ba ang proyekto sa mga pangunahing isyu na natukoy sa VRA at GBA Plus?
2. Nasosolusyunan ba ng proyekto ang mga lokal na pangangailangan sa pag-angkop sa pagbabago ng klima?
3. May direktang ambag ba ito sa pagpapanumbalik, pamamahala, at/o pag-iingat ng mga ekosistema o serbisyo mula rito?
4. Naglalayon ba itong tumugon sa mga hamong panlipunan, maliban sa mga isyu ng pangangalaga sa kalikasan? 
5. Nagbibigay ba ito ng kaakibat na benepisyo para sa saribuhay?
6. Sinusulong ba nito ang pagkakapantay-pantay ng mga kasarian (gender equality) sa disenyo nito at sa pagsasakatuparan?

Maaaring mapalakas ang proposal kung sinasagot nito ang mga sumusunod na tanong, na nagpapakita ng mga aksyong sumusuporta sa NbS (ang mga ito ay opsyonal):

1. Sinusuportahan ba ng proyekto ang paglikha ng mga negosyong pangkomunidad at tuloy-tuloy na kabuhayan na isinasaalang-alang ang kasarian, na nakaayon sa proteksyon ng saribuhay?
2. Tinutulungan ba ng proyekto na patatagin ang mga organisasyon at hikayatin ang pakikipagtulungan sa pagitan ng iba’t ibang sektor?
3. Nakapag-aambag ba ng proyekto sa pagpapalakas ng komunidad at pagkakapantay-pantay ng kasarian sa lugar?
4. Sinusuportahan ba ng proyekto ang transdisiplinaryong pagbabahagi ng kaalaman, estratehikong komunikasyon, at/o mga mekanismo at proseso ng pagkatuto upang bumuo ng kakayahan sa NbS tungo sa makabuluhang pagbabago?
5. Nilalayon ba ng proyekto na masunod ang iba pang mga pamantayan ng NbS ayon sa IUCN Global Standard for NbS?

Ipababatid ng Foundation sa publiko ang mga napiling proyekto. Kapag naaprubahan na ang isang proposal, ang Foundation ay papasok sa isang legal na kasunduan o Special Fund Agreement kasama ang tagapagpatupad ng proyekto/grantee.

VIII. Timeline

Para sa yugtong ito ng mga proposals para sa site-based grants, pakitandaan ang panahon ng paggugol sa ibaba.

Panahon (Timeline) ng Pagpasa at Pagsuri ng Proposal

Activity	Indicative Schedule
Request for Proposals (Pagpapabatid)	April 1, 2025
Project Development Workshop (Pagsasanay sa Pagbuo ng Proyekto)	April 1 – 2, 2025
Deadline para sa mga Teknikal na Katanungan	April 11, 2025
Deadline ng Pagpasa ng Proposal	May 2, 2025
Pagsusuri ng mga Proposal	May – June 2025
Pagpapasya ng BOT	June 2025
Pagpapahayag ng mga Resulta	June – July 2025
Pagsisimula ng Pagpapatupad ng mga Proyekto	July 2025 onwards

Magsasagawa ng isang Pagsasanay sa Pagbuo ng Proyekto (Project Development Workshop) upang magbigay ng karagdagang impormasyon patungkol sa Program, sa saklaw ng site-based grants, ang mga klase ng proyekto na maaaring suportahan, teknikal na tulong sa proseso ng aplikasyon para pag-ibayuhin at palakasin ang proposal na posibleng mapondohan. Ang pagsasanay na ito ay bukas sa lahat ng mga kwalipikadong proponent ng proyekto sa Negros Oriental.  Kung kinakailangan, maaaring magsagawa rin ng mga information sessions patungkol sa proseso ng pagbalangkas at pagsumite ng proposals.

Maaaring mag-email sa Foundation (pcp4nbs@forestfoundation.ph) kung kinakailangan ng tulong sa pagbuo ng proposal. Ang mga teknikal na katanungan, o mga tanong na may kinalaman sa pagsusuri at pag-apruba ng mga proposal sa Seksyon VII, ay tatanggapin lamang hanggang 5:00 ng hapon (Philippine Time) sa April 11, 2025. 

Lahat ng mga proposal ay dapat maisumite sa Grant Portal nang hindi lalampas sa 5:00 ng hapon (Philippine Time) sa May 2, 2025. Ang mga proposal na matatanggap pagkatapos ng deadline ay maaaring bigyang konsiderasyon batay sa natitirang pondo, at/o isama at suriin sa ilalim ng susunod na RFP. 

IX. Contact