Special Fund for Nature-based Solutions: Site-based Grants in Negros Occidental (Hiligaynon)

Deadline of Submission: December 20, 2024

[Download the .pdf version of the RFP by clicking this link.]

[Click here to read the Filipino version of the RFP]

[Click here to read the English version of the RFP]

I. Kasayuran kag mga Tinutuyo

Ang Pilipinas ang isa sa pinaka-mahuyang nga pungsod sa kalibutan sa krisis sang klima. Nahamtang sa ginakabig typhoon belt kag ring of fire sa Dagat Pasipiko, ang pungsod madali mabiktima sang mga kalamidad pareho sang pagbaha, bagyo, tigpalamangag, kag pagtiphag sang duta. Agod makabato kag mag-uswag sa atubang sang nasambit nga krisis, ang Pilipinas dapat magpadayon sa pagpalig-on sang mga kinauya sa pagbag-o sang klima paagi sa isa ka komprehensibo nga pamaagi nga nagalakip sang mga estratehiya sa pagpahaganhagan. 

Ang climate change adaptation ukon pagpabag-o sang mga gawi para maka lampuwas sa krisis sang klima importante sa pagkabuhi sang mga Pilipino kag sa paghimo sang pamaagi padulong sa pagtukod sang pagkamalig-on kag pag-angkon sang tayuyon nga pag-uswag. Ang mga adaptation efforts dapat nabase sa pagpauswag sang kolektibo nga paghangop sang mga epekto sang klima, pagtukod sang kapasidad para sa mga tikang para maka luwas sa krisis sang klima, pagpabakod sang suporta sang gobyerno paagi sa mga polisa kag mga resources ukon manggad, kag pagsiguro sang pagkalakip sa paghimo sang desisyon, ilabi na paagi sa pag-engage sa mga kababainhan kag lokal nga mga komunidad.

Sa konteksto sang amo nga mga hangkat sa pag-uswag sa isa ka pungsod nga bugana sa biodiversity, ang Forest Foundation Philippines (“Forest Foundation” ukon “ang Foundation”), nga ginapondohan sang Gobyerno sang Canada, magapatuman sang Philippines-Canada Partnership on Nature-based Solutions (NbS) para sa Climate Adaptation (PCP4NbS) (“ang “Programa”). Sugod 2024-2028 kag nagalab-ot sa CA $8 Million, ang Programa makabulig sa pagpabakod sang pagkamalig-on sa klima sang mga komunidad, ilabi na ang mga kababainhan sa kaumhan kag tumandok, samtang ginasiguro ang mga kaupod nga benepisyo gikan sa, kag para sa, dunang manggad kag mapagros nga mga ecosystems. Napasad sa mga nagagiya nga mga prinsipyo sang International Union for Conservation of Nature (IUCN) Global Standard for Nature-based Solutions (NbS), ang inisyatibo partikular nga naga-target sa masunod nga tatlo ka kadalag-an: pagtipig sang biodiversity, climate adaptation, kag pagsiguro sang pagkapatas sang gender sa Natural-Resource Management (NRM).

Ang PCP4NbS programa gintalana  ang Negros Occidental bilang isa sa mga prayoridad.  Ang Negros Occidental kabahin sang Negros-Panay faunal region sang sentro sang  Pilipinas, isa ka prayoridad sa konserbasyon bangud sang mataas nga konsentrasyon sang mga endemic species kag ang mga threats ukon pagpamahog nga gina-atubang sini, kalalakip na ang mga hilikuton sang tawo nga nagaguba sang palibot, kag ang mga epekto sang pagbag-o sang klima nga may malain nga epekto sa mga pananum, kasapatan, mga kababainhan, kag mga katilingban.

Sa kasayuran sang tanan, ang mga pagpanikasog maga-tutok sa Malogo River Watershed kag Sicaba River Watershed, nga ginkilala bilang mga target sites sang programa sa probinsya. Ang PCP4NbS maga-siguro  nga ang mga nature-based solutions igapatuman sa mga target nga mga lugar, kag makahimo sang mga resulta nga nagasanto sa Logic Model sang Programa (Figure 1).

Figure 1. Logic Model of PCP4NbS

II. Special Fund para sa NbS

Agod suportahan ang pag-uswag nga may partisipasyon sang komunidad, implementasyon, kag pagpauswag sang mga proyekto sang NbS para sa climate change adaptation, isa ka Special Fund ang gintukod sa idalom sang programa. Ang Special Fund nagatuyo nga: 

• Pabakudon ang mga kapasidad sang mga kababainhan kag mga komunidad sa paghimo/pagdesinyo kag pagpatuman sang NbS nga may mga pagpakiga-ambit kag benepisyo sa biodiversity;
• Siguraduhon ang partisipasyon sang mga kababainhan kag komunidad sa pag-amlig, pagpauswag, kag pagpanumbalik sang mga ecosystems kag biodiversity; kag
• Amligan kag pauswagon ang biodiversity nga nagahatag sang madamo nga mga produkto kag serbisyo sang ecosystems. 

Ang pagdihon kag pagpaatuman sang mga proyekto sa idalom sang Special Fund naga sandig sa Forest Foundation Philippines Results Framework 2023-2027, samtang ginapasangkad ang tayuyon nga pagdumala sang mga kagulangan, tubtub sa mga ecosystems sa baybayon, kag marine ecosystems para sa katubigan, duta, kag biodiversity, kag pagpasanyog sang nature-based climate action. Magasakdag ini sang mga proyekto nga may sarang sa pagtukod sang mga dalagko nga pamaagi kun sa diin may yara sang pagkakibuylog kag pagapakig-angot nga nagapahanugot sa proyekto nga masugata ang nagkalain-lain nga kinahanglanon sang lokal nga katilingban, samtang naga bulig sa paglambot sang mga saad kag lalambuton sang pungsod. 

Ang Special Fund magasuporta sa tatlo ka sahi sang mga grants sa kabug-usan nga Programa: (1) site-based grants sa pagpatuman sang NbS; (2) mga thematic grants sa pagpakita kag pagtudlo  sang NbS; kag (3) mga grants nga naga tib-ong sang padayon nga pagsakdag sang publiko sa NbS. Ini nga Request for Proposals may kaangtanan sa mga aplikasyon para sa Site-based Grants sa Negros Occidental.

III. Site-based Grants: Nasakupan kag Prayoridad nga mga Isyu

Ang ini nga Request for proposals para sa NbS sa Negros Occidental, para sa may  lihok nga matutukan ang  Malogo River Watershed kag Sicaba River Watershed. Ini nga mga barangay ukon “target sites” ang mga nasakop:

Malogo River Watershed

Sicaba River Watershed

Brgy. Celestino Villacin, Cadiz City Brgy. Cabatangan, City of Talisay Brgy. San Fernando, City of Talisay Brgy. XI (Gawahon), City of Victorias Brgy. XIII, City of Victorias Brgy. XIX, City of Victorias Brgy. XIX-A, City of Victorias Brgy. XX, City of Victorias Brgy. Igmaya-an, Don Salvador Benedicto Brgy. Pandanon, Don Salvador Benedicto Brgy. Alacaygan, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Alicante, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Canlusong, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Consing, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Cudangdang, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Damgo, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Manta-angan, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Nanca, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Pasil, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. San Isidro, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Tanza, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Eustaquio Lopez, Silay City Brgy. Kapitan Ramon, Silay City Brgy. Patag, Silay City

Brgy. Andres Bonifacio, Cadiz City Brgy. Burgos, Cadiz City Brgy. Cadiz Viejo, Cadiz City Brgy. Caduha-an, Cadiz City Brgy. Celestino Villacin, Cadiz City Brgy. Luna, Cadiz City Brgy. Sicaba, Cadiz City Brgy. V. F. Gustilo, Cadiz City Brgy. X (Estado), City of Victorias Brgy. XI (Gawahon), City of Victorias Brgy. San Isidro, Enrique B. Magalona (Saravia) Brgy. Purisima, Manapla Brgy. San Pablo, Manapla Brgy. Santa Teresa, Manapla

Agod masiguro ang pagka-epektibo kag pagkamapuslanon  sang Programa sa paglambot sang pagkapatas  sa klima, biodiversity, kag kasarian sa mga resulta sa mga target sites, paagi sa nagakaigo kag gender-responsive NbS, isa ka Vulnerability and Risk Assessment (VRA) kag Gender-Based Analysis- Plus (GBA Plus) ang ginhimo sa mga target sites.

Ang mga resulta sang pagtuon, nga ginsaysay sa idalom, nagahatag sang basehan sa pagkilala sang mga prayoridad nga mga isyu nga kinahanglan atubangon kag mga pagpatigayon nga dapat suportahan. 

Highlights of Vulnerability and Risk Assessment (based sa hazards assessment):

Malogo River Watershed 

• Mga barangay sa idalom sang Malogo River Watershed yara sa risgo sang pagbaha. Ang katalagman sang baha nagakatabo bangod ang pag-ulan (sa mga extreme events ukon tion sang tuman nga mga hitabo) nagapatubas sing madamo nga ulan amo nga ang sobra nga tubig nagaawas gikan sa natural channel ukon alagyan sang Malogo River watershed.

• Ang mga pagkatiphag sang duta naobserbahan sa western foothills ukon nakatundan nga tiilan sang Northern Negros Natural Park (NNNP), nga ginabug-usan sang mga pangpang sang suba nga madali nga tuna-an sang mga slope failures sa tion sang mga pag-ulan. 
• Ang storm surge maga-apekto sa mga higad sang baybayon sang Malogo River Watershed, ilabi na sa mga manubo nga lugar nga nagasakop sang mga agricultural areas malapit sa baybayon kag mga bakawan. Samtang, may mga pagbaha sa manubo nga mga lugar sa baybayon sang watershed.

• Ang kaanggid nga pugada ukon storm surge, ang mga pamahog sang sea level rise ukon palaabuton nga pagtaas sang lebel sang dagat makita sa mga higad sang baybayon sang Malogo River Watershed, lakip ang pila ka mga mga kadutaan sa pagpanguma.  

• Ang mabaskog nga hangin pareho sa bug-os nga Malogo River Watershed apang ang kabaskugon nagalainlain suno sa probability of occurence ukon posibilidad sang pagluntad. Ginalauman nga ang lugar maka-eksperyensya sang indi tanto ka masunson apang mas makahalalit nga hangin.

Sicaba River Watershed

• Ang mga lugar nga gina-uma sa Sicaba River Watershed ang may pinakadako nga epekto nga mabatyagan tungod sang pagbaha. Sa tion sang mga lapnagon nga pag bundak sang ulan pareho sang bagyo, naga-awas ang tubig halin sa suba kag mahimo nga mangin kabangdanan sang pagbaha sa mga barangay sa us-usan kag malapit sa natural nga alagyan sang Sicaba River.

• Ang mga headwaters sang Sicaba River watershed ang mataas kag matapan, nga nagahimo sini nga madali nga magtiphag ang duta sa tion sang tuman nga pag-ulan.

• Ang pagbaha sa baybayon bangud sang storm surge ukon pugada makita sa higad sang duha ka barangay sa baybay sang Barangay Luna kag Barangay Sicaba sa sulod sang Sicaba River Watershed. Ang pagbaha sa baybay bangud sang pugada nagakatabo sa sini nga mga barangay bangud sa patag nga kataason sang baybay. Sa tion sang bagyo, ang mabaskog nga hangin nga ginatuga sang mga bagyo madali nga makatulod sang tubig dagat sa manubo nga mga lugar sa higad sang baybay nga nagatuga sang pagbaha. Posible nga ang mga hitabo sang pugada makalab-ot sa mga lugar sa sulod nga mga kadutaan. 

• Ang mga lugar nga may manubo nga kataason kag malapit sa baybayon madali nga magtaas ang lebel sang dagat. Ang palaabuton nga pagtaas sang lebel sang dagat makita sa sidlangan nga baybayon sang watershed. Sa tuig 2039, ang pagtaas sang lebel sang dagat magasakop sang ginabanta 20.25 ektarya, nga nagasulod sa baybayon sang watershed kag sa bukas nga kanal sang Sicaba River. Sa tuig 2065, ginapakita sang modelo nga ang mga pamahog sang pagtaas sang lebel sang dagat mahimo magsangkad sang 186.23 ektarya. Ang ginapanan-aw nga pagtaas sang lebel sang dagat makaapekto sa mga manubo nga seksyon pareho sang bukas nga kanal, fishpond kag kagulangan sang mangrove.

Highlights of the Gender-Based Analysis-Plus (GBA Plus)

• Ang pagpasangkad sang kapasidad sa Gender kag Development (GAD) kag mga polisa nga may kaangtanan sa gender masami nga nalakip sa implementasyon sang proyekto. Ang nagaluntad nga mga mekanismo sa pag-mainstream sang gender sa Provincial Local Government Unit importante sa pagtingob sang gender kag natural resources management ukon pagdumala sang dunang manggad.
• Lalaki ang masami nga pagdumalahan sang mga people’s organization.. Apang, ang mga ulihing tubo nga mga lider nagaguwa na sa karon, nga may mga organisasyon nga nagapili sang mga kababayin-an sa mga posisyon sa pagdumala. 
• Ang mga kababainhan nagahimo sang mga buluhaton sang mga producers, mga tagdumalahan sang komunidad, mga espesyalista sa pagpamaligya, mga manug-atipan, kag mga manug-atipan sang mga uma. Ang trabaho sa pag-atipan ginapaambit sang mga lalaki sa panimalay, ilabi na ang pag-atipan sa mga kabataan kon ang mga babayi kinahanglan magtambong sa mga miting ukon paghanas kag maghimo sang mga buluhaton para sa ila mga grupo sa komunidad.
• Ang trabaho sang mga bantay bukid (mga manugbantay sang uma ukon mga patrolya) ginakabig nga makatalagam kag gani nagakabagay sa mga lalaki. Ang mga lalaki sa mga paghinun-anon sang focus group nagreport nga wala sing mga babayi nga bantay bukid, ang iban nagtudlo pa gani nga ang mga babayi ginadumilian sa pag-upod sa grupo sang mga nagapatrolya.
• Sa bahin sang mga paghanas sa sulod sang mga asosasyon, ang uso amo nga ang mga lalaki dapat hanason sa pag-operate sang mga kagamitan (halimbawa, depulper kag grinder sa paghimo sang kape) samtang ang mga kababayin-an gina-deploy para sa mga paghanas sa pagputos, pagmarka kag pagpamaligya, Ini nga set-up nagalimite access sang mga kababainhan sa mga kagamitan nga ginhatag sa asosasyon.
• Ang mga palangabuhian nagapanguna sa pinaka-urgent nga mga ginakabalak-an. Ang ikaayong lawas, edukasyon, gender-based violence, peace and order, pagka- sunog sa mga kagulangan kag pagbaha ginsambit sa mga interbyu bilang ikaduha sa kinahanglanon nga masiguro ang kita kag pagkaon para sa mga pamilya.
• May mga isyu man nga may kaangtanan sa ila pag-angkon sang duta. Ang mga Certificates of Stewardship Contracts (CSC) sang mga asosasyon nag-expire na. Ang paghinun-anon sa alternatibo nga mga instrumento sa tenurial nagapadayon.
• Ang pila sa mga nature-based solutions nga ginahimo sang mga asosasyon nga gin-interbyu amo ang: organiko nga pagpanguma, reforestation nga gina-una ang mga tumandok nga pananom kag kahoy (ginsambit ang cinnamon, batwan subong man ang lauan kag uding), kag ang pag-obra sang dagyaw ukon bayanihan (pagbuliganay).

IV. Site-based Grants: Mga Sarang Himuon nga mga Aktibidad 

Ang tagsa ka site-based grant ang dapat mag-igo sa Php 2 Million kag PhP 6 Million nga ipagapatuman sa sulod sang duwa tuig kag tunga (2.5 years) sumugod sa Abril 2025. 

Ang site-based grants sa idalom sang sini nga programa ang dapat direkta nga mag sakdag sang community-based kag gender-responsive NbS nga may tinutuyo nga mapahagan-hagan ang kahuyang kag magpabakod sang ikasarang sa mga epekto sang pagbaylo sang klima sa mga nasambit nga “target sites”. Ang mga NbS ang dapat magsandig sa resulta sang VRA kag GBA Plus nga ginsaysay sa seksyon III sang sini nga kasulatan.  

Nalista ang posible nga NbS nga sarang mag sabat sa mga isyu nga ginkilala sang VRA. Ang site-based grants ang itugyan sa mga proyekto nga naga tuyo sa pagpatuman, apang indi man limitado sa mga masunod nga mga potensyal nga NbS. Gina-hangkat ang mga intertesado nga mag-tanyag sang bag-o, napamatud-an, ukon inobatibido nga mga NbS, ilabi na ang mga nasandig sa pagsinalayo kag kinaadman sang mga katilingban. 

Target Site	Hazard /Katalagman	Risk / Risgo	Potential NbS
Malogo River Watershed	Pagbaha	10/18 (55%) sang mga barangay sa sulod sang Malogo Watershed ang may mataas nga risgo sa mga katalagman nga dala sang pagbaha.  Gina banta nga 26,107 tubtob 33,891 ka mga tawo ang may mataas nga risgo sa mga katalagman nga dala sang pagbaha Gina banta nga  7,762 tubtob 10,034 ka mga panimalay ang may mataas nga risgo sa mga katalagman nga dala sang pagbaha	Lihok sa pagpahagan-hagan sang pagbaha nga gina pangunahan sang mga kababaehan (e.g., women-led reforestation, afforestation, natural water retention ponds) Pagdugang sang supply sang tubig sa tion sang kalamidad (e.g. pag-ani sang tubig ulan) Pagpalig-on sang mga kapatagan sang baha kag mga pangpang sang suba (eg. pagtukod sang mga kadutaan nga yara sa higad sang mga suba, sapa, linaw, kag iban pa nga mga tubig). Mga inisyatibo sa pagsupot sang tubig (e.g., gintukod nga mga katubigan, pagtukod sang mga berde nga mga espasyo nga gintingob sa mga talan-awon nga makaon gamit ang tumandok nga mga kahoy kag mga kahoy kahoy, road verge/curb strip kag median strips, urban greening nga gina pangunahan sang mga babayi) Mga inisyatibo sa pagpabuhi liwat kag pagporma liwat sang daan nga mga alagyan sang suba (halimbawa, pagdula sang silting, pagkuha sang mga balagbag ukon mga balagbag sa pag-ilig)
	Pagtiphag sang duta	2/18 (11%) ka mga barangay sa sulod sang Malogo Watershed ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa pagtiphag sang duta tuga sang ulan Ginabanta 1,706 tubtob 1,707 ka tawo ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa pagtiphag sang duta nga tuga sang ulan AGinabanta 479 ka mga panimalay ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo sang pagtiphag sang duta tuga sang ulan	Pagpabakod sang mga pangpang sang suba nga madali mapaslawan sa bakilid (e.g., paggamit sang hilamon nga vetiver, pagtukod sang mangrove sa tab-ang nga tubig, pagpadamo sang kawayan) Mga tikang sa pagkontrol sang pag-anod sang duta (e.g., nagakiang nga teknolohiya sang duta sa agrikultura (ukon Sloping Agricultural Land Technology), contour hedgerow intercropping para sa nabukid nga mga duta)
	Storm surge Pugada	2/18 (11%) ka mga barangay sa sulod sang Malogo Watershed ang may kasarangan tubtob mataas nga risgo gikan sa katlagman nga dala sang pugada Ginabanta 22 tubtob 3,560 ka tawo ang may kasarangan tubtob mataas nga risgo gikan sa katalagman sang pugada Ginabanta 6 tubtob 930 ka mga panimalay ang may kasarangan tubtob mataas nga risgo gikan sa katalagman sang pugada	Depensa sa baybayon (e.g., pagpasag-uli kag pag-amlig sang kagulangan sang mangrove, pagpasag-uli sang mga isla nga nagabalabag / mga katubigan nga gina dumalahan sang mga babayi kag naga pansanyog sang biodiversity) Mga inisyatibo sa kinaugalingon nga mga balagbag sa baybayon (e.g., mga kagulangan sa dagat/baybayon, kinaugali nga mga istruktura sang breakwater)
	Sea level rise Pagsaka sang tubig sa dagat	5/18 (28%) ka mga barangay sa sulod sang Malogo Watershed ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa katalagman nga dala sang pugada (nga may pagtaas sang lebel sang dagat) Ginabanta 8,537 tubtob 14,165 ka tawo ang may mataas tubtob mataas gid nga risgo gikan sa katlagman nga dala sang pugada (nga may pagtaas sang lebel sang dagat)  Ginabanta 2,381 tubtob 3,766 ka mga panimalay ang may mataas tubtob mataas gid nga risgo gikan sa katalagman nga dala sang pugada (nga may pagtaas sang lebel sang dagat)	Pagbalhin sa mga tanom nga indi mabahaan kag/ukon indi ma-asin
	Strong winds Mabaskog nga hangin	18/18 (100%) ka mga barangay sa sulod sang Malogo Watershed ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa mabaskog nga hangin Ginabanta 95,322 ka tawo ang may mataas tubtob mataas gid nga risgo gikan sa katalagman sang mabaskog nga hangin Ginabanta 27,097 ka mga panimalay ang may mataas tubtob tuman nga risgo gikan sa katalagman sang mabaskog nga hangin	Depensa sa baybayon (e.g., pagpanumbalik kag pag-amlig sang kagulangan sang mangrove ginadumalahan sang mga babayi nga naga pasanyog sang biodiversity) Pagtukod sang natural nga mga balabag sa hangin
Sicaba River Watershed	Pagbaha	1/12 (8%) barangay sa sulod sang Sicaba Watershed ang may mataas nga risgo sa lapnagon nga pagbaha Ginabanta 96 tubtob 130 ka tawo ang yara sa mataas nga risgo gikan sa katalagman sang lapnagon nga pagbaha Ginabanta 24 tubtob 33 ka panimalay ang yara sa mataas nga risgo sa katalagman sang baha	Lihok sa pagpahagan-hagan sang pagbaha (e.g., reforestation, afforestation, natural water retention ponds nga gina dumalahan sang mga babayi) Mga inisyatibo sa pagsupot sang tubig (e.g., gintukod nga mga katubigan, pagtukod sang mga berde nga mga espasyo nga gintingob sa mga talan-awon nga makaon gamit ang tumandok nga mga kahoy kag mga kahoykahoy, road verge/curb strip kag median strips, urban greening nga gina dumalahan sang mga babayi) Mga inisyatibo sa pagpabuhi liwat kag pagporma liwat sang daan nga mga alagyan sang suba (halimbawa, pagdula sang silting, pagkuha sang mga balagbag ukon mga balagbag sa pag-ilig)
	Landslide Pagtiphag sang duta	1/12 (8%) nga barangay sa sulod sang Sicaba Watershed may tuman kataas nga risgo gikan sa pagtiphag sang duta tuga sang ulan Ginabanta 1,722 ka tawo ang may mataas nga risgo gikan sa pagtiphag sang duta nga tuga sang ulan Ginabanta 359 ka mga panimalay ang may mataas nga risgo gikan sa pagtiphag sang duta nga tuga sang ulan	Pagnubo sang risgo sang pagtiphag sang duta (e.g., pagtubo sang tanom nga may madalom nga gamot kaupod sang mga trabaho sa civil engineering para sa drainage kag slope stability, soil bioengineering) Mga tikang sa pagkontrol sang pag-anod sang duta (e.g., nagakiang nga teknolohiya sang duta sa agrikultura (ukon Sloping Agricultural Land Technology), contour hedgerow intercropping para sa nabukid nga mga duta)
	Storm surgePugada	2/12 (17%) ka mga barangay sa sulod sang Sicaba Watershed ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa pugada Ginabanta 1,551 tubtob 2,446 ka tawo ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa pugada Ginabanta 458 tubtob 728 ka panimalay ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa pugada	Depensa sa baybayon (e.g., pagpasag-uli kag pag-amlig sang kagulangan sang mangrove, pagpasag-uli sang mga isla nga nagabalabag / mga katubigan nga ginapangunahan sang mga babayi kag naga pasanyog sang biodiversity) Mga inisyatibo sa kinaugalingon nga mga balagbag sa baybayon (e.g., mga kagulangan sa dagat/baybayon, kinaugali nga mga istruktura sang breakwater nga nagapasanyog sang biodiversity)
	Sea level rise Pagsaka sang tubig sa dagat	2/12 (17%) ka mga barangay sa sulod sang Sicaba Watershed ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa pugada (nga may pagtaas sang lebel sang dagat) Ginabanta 1,628 tubtob 3,725 ka tawo ang may mataas tubtob mataas gid nga risgo gikan sa pugada (nga may pagtaas sang lebel sang dagat) Ginabanta 478 tubtob 1,112 ka panimalay ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa pugada (nga may pagtaas sang lebel sang dagat)	Pagdihon/pagpasag-uli sang mga basakan kag rehabilitasyon sang mga suba agud ma-regulate ang pag-ilig sang tubig nga naga pasanyog sang biodiversity
	Mabaskog nga Hangin	12/12 (100%) ka mga barangay sa sulod sang Malogo Watershed ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa mabaskog nga hangin Ginabanta 75,523 ka tawo ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa katalagman sang mabaskog nga hangin Ginabanta 21,499 ka mga panimalay ang may mataas tubtob tuman kataas nga risgo gikan sa katalagman sang mabaskog nga hangin	Depensa sa baybayon (e.g., pagpanumbalik kag pag-amlig sang kagulangan sang mangrove nga naga pasanyog sang biodiversity) Pagtukod sang natural nga mga balabag sa hangin

*Suno sa gin-isip nga mga katilingban sa Malogo River Watershed (18 sa 24 ka mga barangays) kag Sicaba Watershed (12 sa 14 ka barangays)

Pasulabihon ang  mga proyekto nga naga tuyo sa pagpabakod sang ikasarang sa pagbatiti kag pagdumala sang dunang manggad, kag pagpasanyog sang igkasangkol kag pagdumala sang mga kababaehan. Gina-enganyo ang mga tigpasakop nga isandig kag sugataon ang mga upang kag kahuyang suno sa katilingban kag kasarian nga natalupangdan sang GBA Plus. Sa bug-os nga pagpatuman san proyekto, ang mga aktibidad nga nasandig sa kasarian, kag mga bag-o nga mga paamagi ang dapat ipasundayag, testingan, kag/ukon paga-gamiton sa pagsakdag sang epiktibo nga resulta. 

Kaupod sang mga interbensyon sa ibabaw, ang mga proposal mahimo man maglakip sang masunod ukon kaanggid nga mga hilikuton sa pagsuporta sa NbS:

• Pagpauswag sang mga negosyo sa komunidad nga may pagkilala sa kasarian kag tayuyon nga palangabuhian, nga nagasanto sa paagi sang pag-amlig sang biodiversity;
• Mga hilikuton sa paglehitimo kag pagparehistro sang mga organisasyon kag grupo sang komunidad kag indibidwal nga mga katapo;
• Ang pagpatuman nga nakabase sa komunidad sa mga hilikuton sa pag-amlig sa kabukiran kag baybayon/dagat (i.e., pagpatrolya, kagamitan kag mga galamiton)
• Lokal, cross-sectoral nga mga pag-updanay kag pagpabakod sang mga organisasyon; kag/ukon
• Pagpabakod sang katilingban kag kasarian nga kritikal sa pag-amlig sang mga ekosistema.. 

Ang mga proponer gina-engganyo man sa paghimo sang mga proyekto nga nagasanto sa nagaluntad nga mga plano kag mga gambalay sang lokal/komunidad, kag binagbinagon ang mga nagligad nga mga proyekto nga ginpatuman sa lugar.

V. Site-based Grants: Mga Kwalipikado nga Tigpatuman

Ang site-based grants and bukas sa tanan nga  mga kwalipikado kag interesado sa pagpatuman sang mga proyekto sa target areas sa Negros Occidental, katulad sang:

• Ang mga non-governmental organizations (NGOs) nga aktibo sa Pilipinas nga naga-intra sa pagtipig sang palibot, pag-uswag, edukasyon, siyentipiko nga pagpanalawsaw, pagdumala sang ekosistema, pagkapatas sang gender, kag/ukon iban pa nga may kaangtanan nga mga patag. Ang mga NGO nagapatuhoy sa mga organisasyon nga indi pang-gobyerno nga narehistro sing nagakaigo sa idalom sang mga kasuguan sang Pilipinas;
• Gin-organisar kag ginkilala ang mga organisasyon nga nakabase sa komunidad, mga organisasyon sang mga tawo (POs), mga organisasyon sang mga tumandok (IPOs), kag/ukon mga organisasyon sang kinamatarong sang mga kababainhan (WROs) nga nagatrabaho sa palibot kag/ukon patag sang pag-uswag; kag
• Iban pa nga nagakaigo nga mga organisasyon lokal uko rehiyonal nga aktibo sa Pilipinas.

Ang implementasyon mahimo paagi sa gintingob nga mga proyekto sang isa ka organisasyon, ukon pila ka mga organisasyon sa isa ka consortium, nga nagaugyon sa paghimo ukon paglab-ot sang partikular nga mga lalambuton, halimbawa sa pagsuporta sa isa ka kinaandan nga resulta sang proyekto, mga kasugtanan sa pagtipig, isa ka proyekto nga nabase sa lokal nga mga plano sa pag-uswag.

Pagpasulabi ang  ihatag sa mga organisasyon para sa kinamatarong sang mga kababaehan.

Ginahangkat ang mga tigpasakop nga magpakita sang pag-hando kag suporta gikan sa katilingban ukon katapo sang mga katilingban nga mangin kabahin ukon benepesyaryo sang proyekto, kag magpakita sang natukod na nga pag-inupdanay ukon pagpakig-ambit sa nasakupan nga local government unit.

VI. Site-based Grants: Proseso sang pag-apply

Sa pag-tanyag sang mga proyekto sa site-based grants, ang mga kwalipikado nga organisasyon ang kinahanglan mag kompleto kag magpadala sang mga masunod:

Mga Kinahanglanon para sa mga Proposal sang Proyekto

Full Proposal	☐
Annex A: Timeframe and Budgetary Requirements	☐
Annex B: Activity and Budget Plan	☐
Annex C: Proponent Information Sheet	☐

Ang bug-os nga proposal kag iban pa nga mga template mahimo ma-download gikan sa Grants Portal sa website sang Forest Foundation, ma-download sa sini nga link, kag/ukon ma-request paagi sa pagpadala sang email sa pcp4nbs@forestfoundation.ph.

Ang mga natapos nga mga proposal sang proyekto iga-upload kag isumiter paagi sa Grants Portal sa ukon antes sang alas 5:00 sang hapon (Oras sang Pilipinas) sa Disyembre 20, 2024.

VII. Site-based Grants: Pag-usisa kag Pagpuli sang Madinalag-on nga Proposal

Ang mga proposal sang proyekto paga-usisaon anay agud mahibaluan ang kalidad kag pagkakumpleto sang desinyo kag teknikal nga mga aspeto. Ang mga proposal nga nagasunod sa sini nga mga talaksan ipasaka sa Program Committee sang Foundation, nga magahanda kag magasumiter sang mga rekomendasyon sa Board of Trustees (BOT) sa mga proposal nga pagapondohan.

Ang mga proyekto ginalauman nga maglakip sang climate-biodiversity-gender nexus kag mag-santo sang ila ginatanyag nga mga hilikuton kag mga output sa mga target nga resulta kag mga prayoridad sang Programa. Ang mga proposal ang magapaidalom sa mga pagpanugda kag pagbana-bana, suno sa: (a) pangkabilugan nga mga talaksan sa pagkamalig-on, pagkasarang, kag pag-align sa Modelo sang Lohika sang Programa (tan-awa ang Figure 1); (b) NbS-espesipiko nga mga talaksan; kag (c) iban pa nga mga talaksan sa pagsuporta sa NbS. Ang mga proposal dapat makalab-ot sa pangkabilugan nga mga talaksan kag yadtong nagapakita nga ang proyekto NbS, samtang ang mga talaksan sa pagsuporta sa NbS indi kinahanglanon, apang mahimo nga magserbe sa pagpabakod sang proposal.

Ang mga proposal dapat nga makasulod sa mga masunod nga talaksan:

1. Teknikal nga kasampaton kag kaangay
2. Pinansyal nga kasampton kag kaangay
3. Sosyal nga kasampaton kag kaangay
4. Ikasarang sang organisasyon sa pagpatuman sang proyekto
5. Athag nga lalambuton kag mga resulta nga may mataas nga posibilidad sang kadalag-an (nagakaangay kag sarang lambuton suno sa budget kag kadugayon sang pagpatuman)
6. Pag-isa sang ginapaabot nga mga resulta (mga output kag mga resulta) sa Logic Model sang Programa (sa Figure 1).

Ang mga proposal dapat magpakita nga ang proyekto nature-based solution:

1. Ang proyekto bala naga sabat sang mga prayoridad nga isyu nga nasaysay sa VRA kag GBA Plus?

Ang proyekto bala naga sabat sa mga kinahanglan sang lokal nga katilingban sa pagpabag-o sang mga gawi para maka lampuwas sa krisis sang klima?

2. Nagatrabaho bala ini sa pagpanumbalik, pagdumala, kag/ukon pagtipig sang mga ekosistema ukon mga serbisyo sang ecosystem?
3. Nagatuyo bala ini sa paglubad sang isa ka hangkat sa katilingban, labaw pa sa mga isyu sa pagtipig lamang?
4. Nagahatag bala ini sang mga benepisyo kag pagpakig-ambit sa biodiversity?
5. Ginapasanyog bala sini ang pagkapatas sang kasarian sa pagdesinyo kag pagpatuman sini?

Ang proposal mahimo nga mapabakod paagi sa pagsabat sa masunod nga mga pamangkot, nga nagapakita sang mga aksyon sa pagsuporta sa NbS. Opsyonal ini.

1. Ang proyekto bala nagasuporta sa pag-uswag sang mga negosyo sa komunidad nga nagasabat sa gender kag tayuyon nga palangabuhian, nagalakip sang paagi sa pag-amlig sang biodiversity?
2. Ang proyekto bala nagaamot sa pagpabakod sang mga organisasyon kag pagpasanyog sang mga pag-updanay sa tunga sang mga sektor?
3. Ang proyekto bala nagaamot sa paghatag sing gahum sa komunidad kag mga kasarian sa lugar?
4. Ang proyekto bala nagasuporta sa transdisciplinary nga pagpaambit sang ihibalo, estratehiko nga komunikasyon kag/ukon mga mekanismo kag proseso sa pagtuon padulong sa pagtukod sang mga kapasidad sa NbS padulong sa pagbag-o nga pagbag-o?
5. Ang proyekto bala sabat sang iban pa nga mga talaksan sang NbS sa idalom sang IUCN Global Standard para sa NbS?

Ang mga ginhatag nga mga grants dapat ipahibalo sa publiko sang Foundation kag ipahibalo sa grantee. Sa tion nga maaprubahan ang isa ka proposal, ang Foundation magasulod sa isa ka legal nga kasugtanan nga gina tawag  Special Fund Agreement upod kag  sa tunga sang grantee.

VIII. Timeline

Para sa sini nga hugna sang mga proposal para sa mga site-based grants, palihug talupangda ang nagapakita nga timeline sa idalom.

Proposal Submission and Evaluation Timeline

Hilikuton	Tentatibo nga Iskedyul
Una nga Pangayo para sa mga Proposal (Pag-isyu)	November 6, 2024
Workshop sa Pagdihon sang Proyekto	November 7-8, 2024
Deadline para sa mga Teknikal nga mga Pamangkot	December 2, 2024, 5:00 pm (PHT)
Deadline sang Pagsumiter sang mga Proposal	December 20, 2024, 5:00 pm (PHT)
Pagtimbangtimbang sang Proposal	December 2024 to January 2025
Pagbinagbinag sang BOT	February 2025
Pagpahibalo sang mga Resulta	February 2025 to March 2025
Pagsugod sang Pagpatuman sang Proyekto	April 2025 onwards

Ang isa ka Project Development Workshop pagahiwaton agud maghatag sang dugang nga impormasyon nahanungod sa Programa, ang kasangkaron sang mga site-based grants, ang mga sahi sang mga proyekto nga mahimo suportahan, kag teknikal nga bulig sa proseso sang aplikasyon para sa grant agud mapauswag kag mapabakod ang mga pagsumiter para sa posible nga pondo. Bukas ang workshop sa tanan nga kwalipikado nga proponents para sa mga proyekto sa Negros Occidental. Ang dugang nga mga sesyon sang impormasyon sa paghimo sang proposal kag proseso sang pagsumiter mahimo nga maorganisar, kon kinahanglanon.

Ang mga proponents ukon mga nagasakdag mahimo magdangop sa Foundation paagi sa email (pcp4nbs@forestfoundation.ph) para sa bisan ano nga bulig nga kinahanglanon sa paghimo sang proposal. Ang mga teknikal nga pamangkot may kaangtanan sa Pagtimbangtimbang kag Pag-aprubar sang Proposal sa Seksyon VII sa ibabaw, pagabatunon lamang tubtob alas 5:00 sang hapon (Oras sang Pilipinas) sa Disyembre 2, 2024.

Ang tanan nga mga proposal dapat isumiter paagi sa Forest Foundation Grants Portal indi maglapaw sa alas 5:00 sang hapon (Oras sang Pilipinas) sa Disyembre 20, 2024. Ang mga proposal nga nabaton pagkatapos sang deadline mahimo nga binagbinagon base sa pagkabaton sang pundo, kag/ukon ilakip kag i-ebalwar sa idalom sang isa ka masunod nga RFP.

IX. Contact